Friedrich Wilhelm Nietzsche (Düşünür, Filolog, Eleştirmen, Şair, Besteci)

Friedrich Wilhelm Nietzsche

15.10.1844

25.08.1900

Almanya

Düşünür, Filolog, Eleştirmen, Şair, Besteci

Filolog, düşünür, kültür eleştirmeni, şair ve besteci olan Nietzsche 15 Ekim 1844'te Lützen yakınlarındaki Alman kasabası Röcken'de doğdu. Ön adı olan Friedrich Wilhelm, Prusya kralı IV. Friedrich Wilhelm ile doğum günlerinin aynı olması sebebi ile bu şekilde verilmiştir. Babası papazdır. Annesi de bir papaz ailesinden gelmektedir. 1849'da babasının ölümünden sonra, annesi ve kız kardeşi ile birlikte Naumburg'a yerleşir. Burada ilk öğrenim dönemini geçirdikten sonra 1858 yılında, Protestan yatılı okulu Schulpfortay'da öğrenimine başarıyla devam eder. 1864 yılında Bonn Üniversitesi'ne giderek filoloji eğitimi alır. Nietzsche hayatının bu döneminde müzikle de uğraşmaya başlar. 1868 yılında Prusya ordusunda askerlik yapmaya başlar. Rahatsızlığı nedeni ile erken terhis edilir. Ardından aynı yıl hocası Ritschl'in tavsiyesi ile Basel Üniversitesi'nde filoloji profesörü sıfatıyla çalışmaya başlar. 1869 yılında İsviçre vatandaşı olur ve gönüllü olarak Fransa-Prusya savaşına katılır. Askerde hastalanır ve Basele geri döner. O dönemde sağlığı sürekli kötüye gitmektedir. 1879 yılında sağlık nedenleriyle görevden alınır. Nietzche için zor ve trajik günler başlamıştır. 10 yılını yalnız başına otel odalarında ve küçük seyahatler yaparak geçirir. Bu dönemde klasik filolojiden uzaklaşır. Kendini felsefeye verir. Baş yapıtı olarak gösterilen "Böyle Buyurdu Zerdüşt" adlı eserini yazar. 1889 yılının ilk dönemlerinde, zihinsel yetilerinin büyük bölümünü kaybeder. Buna neden olarak gençliğinde yakalandığı frengi hastalığı gösterilir. Bundan sonraki yaşamı tam anlamıyla bir trajediye dönüşür. 1897 yılına kadar annesi, annesinin ölümünden sonra kız kardeşi bakımını üstlenir. 25 Ağustos 1900 tarihinde bir inme sonucu yaşama veda etmiştir. Son yıllarını tamamıyla hasta ve yatağa bağımlı geçirmiştir. Büyük bestekar Wagner ve ünlü yazar Dostoyevski hayranı olan Nietzche, Dostoyevski için; "Öğrenebileceğim bir şeyler olan tek psikopat-analist" demiştir. Nietzsche, eserleriyle düşünce dünyasında çığır açmış, felsefenin kendinden sonraki seyrini derinden etkilemiştir. Eserlerinden en çok alıntı yapılan kişi olmuştur. Keskin zekası, içinde yaşadığı dünyanın çelişkilerini görmezden gelmesini engellemiştir. Eserlerinde Apollon-Dionysos ikiliği, Perspektivizm, Güç istenci, Tanrının ölümü, Üstün insan ve Bengi dönüş gibi görüş ve fikirlerle düşünce dünyasına yeni kavramlar getirmiştir. Eserlerinin çoğu Hristiyanlara doğrudan saldırı içerir. 1887 yılında basılan "Ahlakın Soy Kütüğü" adlı eserinin önsözünde, "Yazdıklarım anlaşılmıyorsa bu okuyucunun sorunudur." diyerek toplumu eleştirici bir dil kullanmıştır. Kendi, cepheye giderken oldukça gösterişli bir resmi geçit yapan süvari birliğini görür. Bütün felsefesini yaratacak olan hayalin ve görüntünün o an doğduğunu söylemiştir. "En güçlü ve en yüksek yaşama isteminin sefil bir varoluş mücadelesinde değil, savaş isteminde, güç isteminde, yenmek isteminde duydum ilk defa." Bu düşünce onun "Güç istemi" kavramının tohumunu oluşturmuştur. Kendisinden sonraki filozofların çoğunluğu Nietzsche etkisinde kalmıştır. Erich Heller; "Nietzche, örneği taklit edilemeyecek kadar benzersiz ve ürkütücüdür." demiştir.