Sabahattin Ali (Yazar, Şair, Öğretmen)

• Kitapları En Çok Okunan Türk Yazarlar

Yazar, şair, öğretmen ve tercüman olan Sabahattin Ali, 25 Şubat 1907'de Gümülcine'ye bağlı Eğridere Köyü'nde doğdu. Babası piyade yüzbaşı Selahattin Ali Bey'in görevi gereği sık sık yer değiştirmesi nedeni ile ilk öğrenimini İstanbul, Çanakkale ve Edremit'in çeşitli okullarında tamamladı. İlkokulu bitirdikten sonra yatılı olarak Balıkesir Öğretmen Okulu'na giren Sabahattin Ali, beş yıl burada okuduktan sonra 1926'da İstanbul Öğretmen Okulundan mezun oldu. Bir yıl kadar Yozgat'ta İlkokul öğretmenliği yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı'nın bursu ile Almanya'ya gitti. İki yıl dil öğrenimi gördü (1928-1930).

Yurda döndükten sonra Aydın ve Konya'da ortaokullarda Almanca öğretmenliği yaptı. Bir arkadaş toplantısında dönemin yöneticilerini yeren bir şiir okuduğu iddiasıyla 1932'de tutuklandı. 14 ay hapis cezasına mahkum olan Sabahattin Ali Konya ve Sinop cezaevlerinde yattı. Cumhuriyet'in kuruluşunun onuncu yılı nedeni ile çıkarılan afla 1933 yılında özgürlüğüne kavuştu. Dönemin Milli Eğitim Bakanı'nın tekrar göreve dönebilmesi için eski düşüncelerinden vazgeçtiğini ispat etmesini istemesi üzerine 15 Ocak 1934'te Varlık dergisinde "Benim Aşkım" şiirini yayımlayarak dönemin yönetimine bağlılığını göstermeye çalışmış, aynı yıl bakanlıkta göreve başlamıştır. 16 Mayıs 1935'te Aliye Hanım ile evlenen Sabahattin Ali'nin 1937'de Filiz adlı bir kızı olmuştur.

1938-1945 yılları arasında önce musiki muallim mektebinde Türkçe, sonra Ankara Devlet Konservatuarı'nda Almanca öğretmenliği yapmıştır. 1940 yılında basılan İçimizdeki Şeytan  isimli romanı ile siyasi çekişmeler içine girmiş tepki almış 1944 yılında olaylı duruşmalar nedeni ile bakanlıkça görevden alınmıştır. 1945 yılında İstanbul'a giderek gazeteciliğe başlamıştır. Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz 'la Marko Paşa, Makim Paşa, Merhum Paşa ve Öküz Paşa gibi siyasal mizah dergileri çıkarmıştır. Bu dergilerdeki yazılar nedeni ile üç ay Paşakapısı'nda hapis yatmıştır. Dergiler kapatılmış işsiz kalmış bir kamyon alarak taşımacılığa başlamıştır. Yurtdışına gitmek için pasaport talebinde bulunur, hakkında kovuşturmalar olduğu için isteği reddedilir. Bulgaristana kaçmaya karar verir.

Kendisini yurtdışına kaçırması için anlaştığı Ali Etekin adlı kaçakçı tarafından Bulgaristan sınırında 2 Nisan 1948'de öldürülür. İlk romanı Kuyucaklı Yusuf (1937) ile adından çok söz ettiren Sabahattin Ali, 1942'de yazdığı Kürk Mantolu Madonna romanı ile çok satanlar listelerinde yer almaktadır. Pek çoğu filmlere konu olan öykülerinin yanı sıra, Zülfü Livaneli , Ahmet Kaya , Edip Akbayram , Sezen Aksu , Ali Kocatepe tarafından seslendirilen Aldırma Gönül, Leylim Ley, Benim Meskenim Dağlardır, Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz gibi çok ünlü olan şiirlere imza atmıştır. Edebi hayatına şiir yazarak başlayan Sabahattin Ali yazdığı roman ve hikayelerinde konularını; Anadolu halkının, Anadolu köylüsünün yaşamından, toplumsal eşitsizliklerden almış, aydınların köylüleri küçümsemelerini eleştirmiştir. eserlerinde realist ve natüralist akımların etkisinin görüldüğü yazar, Anadolu insanını dost canlısı, folklor zengini, iyiyi arayan olarak sunmuş ve toplumsal gerçekliğin başarılı örneklerini vermiştir. Sabahattin Ali'nin eserleri 1950'li yıllardan beri Bulgaristan'da okullarda okutulduğundan sanatçı bu ülkede çok tanınan bir yazardır.